ନୋଟ୍‌ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତରେ ନୋଟ୍ ତିଆରି ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ସାମଗ୍ରୀ ଶତପ୍ରତିଶତ କପା ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ। ଆରବିଆଇ ନିଜେ ନିଜ ୱେବସାଇଟରେ ଏହି ସୂଚନା ଦେଇଛି। ତଥାପି, ଲୋକମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଭାରତୀୟ ମୁଦ୍ରା ନୋଟ୍ କାଗଜରେ ତିଆରି। କିନ୍ତୁ ଏହା ସେପରି ନୁହେଁ। ତଥାପି, ଯେପରି ଭାରତରେ ନୋଟ୍ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ କପା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ସେହିପରି ଅନେକ ଦେଶ ଏଥିପାଇଁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା କେଉଁ ଦେଶରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନୋଟ୍ ଛପା ଯାଏ ଏବଂ ଏହି ପଦ୍ଧତି ଭାରତ ଆପଣେଇବ କି?ନୋଟକୁ ନେଇ ଦୁନିଆର ଅନେକ ଦେଶରେ ରହିଛି ଭିନ୍ନ-ଭିନ୍ନ ନିୟମ । ପ୍ରତି ଦେଶରେ ଏପରି ଏକ ବ୍ୟାଙ୍କ ରହିଛି ଯାହା ନୋଟକୁ କରିଥାଏ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ । କିନ୍ତୁ ଦୁନିଆରେ ଏପରି ଏକ ଦେଶ ରହିଛି ଯିଏକି ସବୁଠାରୁ ପ୍ରଥମେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ନୋଟ ଜାରି କରି ସାରା ବିଶ୍ବକୁ କରିଥିଲା ଚକିତ । ଏହାକୁ କୁହାଯାଏ ପଲିମର କରେନ୍ସି ବା ପଲିମର ନୋଟ୍ ।

ଏହି ଦେଶ ହେଉଛି ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ । ୧୯୮୮ ମସିହାରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନୋଟ୍ ଜାରି କରିଥିଲା । ଏହି ନୋଟ୍କୁ ରୟାଲ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଜାରି କରିଥିଲା । ୧୦ ଡଲାରର ଏହି ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନୋଟ୍ରେ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ୨୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଉତ୍ସବର ଝଲକ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ତେବେ ଏହାକୁ ଜାରି କରିବାର ଅନେକ କାରଣ ରହିଛି । ଦାବି କରାଯାଇଛି କି ଏହି ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ନୋଟ୍ ଅଧିକ ମଜବୁତ ହୋଇଥାଏ । ଏହା ସଫା ସୁତୁରା ରହିଥାଏ ଏବଂ ଏହାର ନକଲି ନୋଟ୍ ତିଆରି କଷ୍ଟକର । କାଗଜ ନୋଟ ତୁଳନାରେ ଏହି ନୋଟର ଜୀବନକାଳ ଅଢେଇରୁ ୪ ଗୁଣା ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ । ଏହାପରେ ଅନେକ ଦେଶ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନୋଟ୍ ଜାରି କରିଥିଲେ । ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ପରେ କାନାଡା, ୟୁକେ, ନାଇଜେରିଆ, ଭିଏତନାମ ଏବଂ ରୋମାନିଆ ପରି ଦେଶ ପଲିମର ନୋଟ୍ ତିଆରି ଏବଂ ଜାରି କରିଥିଲେ ।

ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନୋଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ। ଏହାର ପଡୋଶୀ ଦେଶ ନ୍ୟୁଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନୋଟ୍ ମଧ୍ୟ ଜାରି କରାଯାଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ କାନାଡା, ଭିଏତନାମ, ବ୍ରାଜିଲ, ୟୁକେ, ବ୍ରୁନେଇ, ନିକାରାଗୁଆ, ମାଲେସିଆ, ମାଲଦ୍ୱୀପ, ରୋମାନିଆ, କୋଷ୍ଟାରିକା ଏବଂ ମାଲେସିଆରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ନୋଟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ।

କେବେ ହୋଇଥିଲା ପ୍ଲାଷ୍ଟି ନୋଟ୍‌ ବ୍ୟବହାର ?

୧୯୮୮ ମସିହାରେ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ମୁଦ୍ରା ନୋଟ୍ ପ୍ରଥମେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ମନି ନୋଟ ଉଦ୍ଭାବନ ପାଇଁ କ୍ରେଡିଟ୍ ସାଧାରଣତଃ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ, ମେଲବୋର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ କମନୱେଲଥ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ପରିଷଦକୁ ଦିଆଯାଏ। ପରୀକ୍ଷଣର ଅନୁକୂଳ ଫଳାଫଳର ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ, ୧୯୯୬ରେ ଦେଶରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନୋଟ୍ ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିଲା।ମିଳିଥିବା ସୂଚନା ମୁତାବକ, ନୋଟରେ ବ୍ୟବହୃତ ମ୍ୟାଟେରିଆଲରେ କଟର୍ଣ୍ଣର ବ୍ୟବହାର ଖୁବ୍ କମ କରାଯାଇ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକର ମାତ୍ରାକୁ ବଢାଇ ଦିଆଯିବ ।

କାରଣ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଚଳିତ ନୋଟରେ ପାଖାପାଖି ୭୫ ପ୍ରତିଶତ କଟର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । ତେବେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ନୋଟର ଟ୍ରାଏଲ ଉପରେ କାମ ଏବେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇସାରିଛି । ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ୧୦ ଟଙ୍କାର ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ନୋଟ ଆସିବ । ଆପଣଙ୍କୁ ଏଠାରେ ଆମେ କହି ରଖୁଛୁ କି, ୨୦୧୭-୧୮ରେ ୫୨୨୭୮୩ ନୋଟ୍ ଖରାପ ହୋଇଯାଇଥିବା ଆରବିଆଇ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି । ଯେଉଁଥିରେ ୧୦୦ ଟଙ୍କିଆ ଖରାପ ନୋଟର ସଂଖ୍ୟା ୩୫ ପ୍ରତିଶତ ରହିଥିବା ବେଳେ ୫୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟର ସଂଖ୍ୟା ୧୫୪.୩ ପ୍ରତିଶତ ବଢିଛି ।

ଆମେ କହି ରଖୁଛୁ କି, ସରକାର ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ(ଆର୍ବିଆଇ)କୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନୋଟକୁ ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ ଭାବେ ପ୍ରଚଳନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଛନ୍ତି। ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ସବଷ୍ଟ୍ରାଟ୍ କିଣିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଛି। କଟନ୍ ସବଷ୍ଟ୍ରାଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ନୋଟ୍ ତୁଳନାରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନୋଟର ଜୀବନ ଅବଧି ଅଧିକ। ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ହେଲା ବ୍ୟାଙ୍କ ନୋଟ୍ର ଜୀବନ ଚକ୍ର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନୋଟ୍ ଭଳି ବିକଳ୍ପକୁ ଚୟନ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।

ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ ବିଦେଶ ଖବର:

Argus News | argus news | Odisha Latest News, Breaking News, Trending News, Live TV